ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องแรกๆ ที่เราให้ความสำคัญ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องแรกๆ ที่นำทางต้องเรียนรู้ เข้าใจ และปฏิบัติต่อธรรมชาติได้อย่างดี(เยี่ยม) อันที่จริงเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ง่ายมากๆ ก็พูด ทำ อยู่กับมันทุกวัน ไม่ยากเลยที่ลูกจะซึมซับไปอย่างเต็มเปี่ยม

ใครที่คุ้นเคยกันดี หรืออ่านเว็บนำทางมาพอสมควรก็คงพอรู้ว่าพวกเราทำอะไรกันบ้าง ทำบ้านดิน (ใช้พลังงานน้อย เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม), ใช้ปิ่นโตไปซื้ออาหาร, ใช้ตะกร้า ถาดไข่ กระป๋อง และบรรจุภัณฑ์ต่างๆ หอบหิ้วไปกับตัวเวลาไปจ่ายตลาด, พยายามเลี่ยงการรับภาชนะพวกถุงพลาสติก โฟม แก้วพลาสติก กลับบ้าน, ขยะอาหารเป็นอาหารต้นไม้, ขยะแห้งถ้าไม่สามารถใช้ได้อีกก็จะเก็บไว้กับตัว ไม่มีส่งออกไปให้เทศบาลเก็บไปจัดการต่อ, บริโภคข้าวของให้น้อย ฯลฯ สรุปแล้วก็เป็นบ้านที่พยายามไม่รับขยะ และก็เป็นบ้านเก็บขยะด้วย ฮ่าาา

เราจะบอกกับลูกมาเสมอว่าต้นไม้สำคัญยังไง ขยะไม่ดียังไง ควันเสีย มลพิษต่างๆ มีอะไรบ้าง ทุกครั้งที่เจอสิ่งเหล่านี้ก็จะบอกกับนำทางว่า สิ่งเหล่านี้ทำให้โลกไม่สบายยังไง และถ้าโลกไม่สบายคนก็จะไม่สบายไปด้วย นำทางก็จะไม่สบายด้วย นำทางเลยมักจะพูดประโยคนี้บ่อยๆ เช่น เวลามีควันรถเหม็นๆ เวลาเจอกองขยะ เวลามีใครจุดไฟเผาขยะ เห็นน้ำเสีย ฯลฯ "ถ้าโลกไม่สบายน้องนำก็ไม่สบายด้วย"

แต่เด็กแต่เล็กนำทางก็จะได้เห็นและช่วยกันพับถุงพลาสติกทั้งที่ยังใช้ได้อีก และใช้ไม่ได้แล้ว จัดเก็บ แบ่งแยกใส่ลังไว้ เศษอาหารให้ทิ้งที่พื้นดินให้ต้นไม้กิน (หมักขยะก็ด้วย) กล่อง กระป๋อง ขวด อะไรต่างๆ ก็ล้างแล้วแยกเก็บ ไปตลาดด้วยกันก็หอบหิ้วของไปให้แม่ค้าใส่กันเต็มมือ จนนำทางก็รู้ด้วยตัวเองได้ว่าไปซื้อของก็เอาภาชนะไปใส่ ถ้าซื้อของเล็กน้อยก็บอกเองว่า "ไม่ต้องใส่ถุง" เคยไปซื้อส้มตำ ก็ส่งปิ่นโตให้คนขาย แล้วนำทางก็สาธยาย "ใส่ปิ่นโต ไม่ต้องใส่ถุงนะ เพราะถุงทำให้โลกไม่สบาย โลกไม่สบายน้องนำก็ไม่สบายด้วย" (เหมือนจะเคยเล่าแล้วที่ blog ไหนหรือเปล่า?)

เวลาเห็นขยะในน้ำ ในทะเล นำทางก็จะว่า "ในทะเลมีขยะด้วย เดี๋ยวปลาก็ไม่มาอยู่หรอก น้องนำยังไม่ทิ้งขยะลงทะเลเลย" เพราะจำได้จากที่ดูเรื่อง Ponyo กัน (ในตอนต้นเรื่องจะมีขยะ มีเรือเก็บขยะ แล้วโปเนียวก็ไปติดขวดที่ทิ้งอยู่ในทะเล) ซึ่งเวลาดูการ์ตูนแม่จะคอยอยู่คุยด้วย ก็จะบอกให้ฟังว่าขยะทำให้น้ำเสียยังไง สัตว์น้ำจะอยู่ไม่ได้ จะตาย ถ้าน้องนำเจอขยะแล้วสามารถเก็บได้ก็เก็บทิ้งให้ปลาด้วยนะ บลาๆๆๆ

ตอนที่มีข่าวกันเรื่องตัดไม้ใหญ่ที่สุขุมวิท 35 ก็เล่าให้นำทางฟังด้วย แล้วพอเราไปเที่ยวกัน เจอทางเดินที่เค้าทำแบบคร่อมต้นไม้ หรือเจาะเฉพาะส่วนให้ต้นไม้ยังอยู่เหมือนเดิมก็จะพูดให้นำทางฟัง "ไม่เห็นต้องตัดต้นไม้เลยเนอะ เราก็สร้างโดยที่ไม่ต้องตัดได้ ที่กรุงเทพเค้าตัดกันทำไมก็ไม่รู้เนอะ" นำทางพยักหน้าหงึกหงัก

ตอนนี้นำทางรู้จัก oxygen จากที่ดู นิทานชีวิต แล้วแม่ก็เลยโม้ต่อให้ฟังว่า "ต้นไม้ให้ออกซิเจนกับเรา เราหายใจเอาเข้าไปแล้วเม็ดเลือดแดงก็จะเอาไปยังเซลล์ต่างๆ (เม็ดเลือดแดงกับเซลล์ก็รู้จักนะ) เวลาหนูหายใจเอาออกซิเจนเข้าไปก็จะสดชื่น ถ้าไม่มีต้นไม้ เราก็ไม่มีอากาศสดชื่น"

ช่วงนี้นำทางเห็นขยะเป็นไม่ได้ ไม่ว่าจะตามริมถนน กองขยะ หรือแม้แต่ขยะปลิวผ่านหน้ามา เป็นต้องบ่น "แม่ เมื่อกี๊เจ้าขาว (เรียกแทนตัวเองว่า 'เจ้าขาว' มาได้พักนึงละ ย่อมาจาก 'เม็ดเลือดขาว') เห็นขยะ ใครทิ้งไว้ก็ไม่รู้" "หรอลูก แล้วเป็นไงลูก" "อื้อ ขยะเยอะทำให้เจ้าขาวไม่สบายได้" และถ้าสามารถหยิบได้ นำทางก็จะเก็บขยะขึ้นมา รอหาที่ทิ้งต่อไป (โดยฝากแม่ไว้ก่อน ^^") หรือเวลาอยู่บ้าน มีขยะที่มากับดินที่เพิ่งถม หรือขยะที่คนงานก่อสร้างเคยทิ้งไว้ หรือขยะที่โดนโยนมาลงพงหญ้าริมถนนแถวหน้าบ้านเรา นำทางก็วิ่งเก็บ แล้ววิ่งมาหาแม่ "แมมม่ ขยะ ขยะ ขยะ" แล้วก็ส่งให้แม่จัดการต่อ แม่ก็จะยุยงส่งเสริมอีกนิด "โหหห เจ้าขาวรักความสะอาดจังเลย" เด็กบ้ายอก็จะวิ่งไป 'หา' ขยะเพื่อจะเก็บมาให้อีก แล้วพอได้มาอีกก็ "แม่ เจอขยะอีกแล้ว (เจอไรเล่า ตั้งใจหาชัดๆ ^^") เจ้าขาวรักสะอาด เก็บขยะเรียบร้อยเลย"

แม้ว่าปกตินำทางจะไม่ค่อยได้กินนมซื้อ แต่ก็มีนานๆ ทีให้กินนมเปรี้ยวบ้าง อย่างวันนี้ออกไปซื้อของกินกับป๊าแล้วก็ซื้อนมเปรี้ยวมาด้วย แต่ป๊าไม่ให้เอาหลอดมา ตอนแรกนำทางก็ง้องแง้งจะเอาหลอด (ชอบดูดหลอดนะ) ป๊ามีดุว่าตอนเช้ายังกินนมข้าวกล้อง กินโอวัลตินใส่แก้วได้เลย ถ้าไม่งั้นก็ไม่ต้องกิน ทีหลังก็ไม่ต้องซื้อ แม่เห็นท่าจะไม่จบง่ายหละแบบนี้ อุ้มมาคุยกันสองต่อสองก่อน

แม่ : น้องนำ หลอดทำมาจากอะไรรู้เปล่า ทำมาจากพลาสติกไง พลาสติกทำให้โลกไม่สบาย แล้วพอโลกไม่สบายน้องนำก็ไม่สบายไปด้วยใช่มั้ย ใส่แก้วดื่มดีมั้ย หรือจะเอาช้อนตักดี
นำทาง : ก็ใส่แก้วแล้วเดี๋ยวมันก็หกเลอะเทอะอีก
แม่ : เลอะก็ไม่เป็นไร ค่อยล้างค่อยเช็ดก็ได้
นำทาง : ไม่เอาอะ มันเลอะ มันเหนียว
แม่ : เนี่ย แค่ขวดมันก็เป็นขยะแล้วนะลูก ถ้าหนูเพิ่มหลอดอีก ก็เท่ากับเพิ่มขยะอีกอัน
นำทาง : ก็ไม่ต้องทิ้ง กินเสร็จแล้วเอาไปทำเป็นรถ ทำบ้าน ทำตุ๊กตา ทำอะไรดี ไม่เป็นขยะหรอก
แม่ : ...(อึ้งเล็กน้อย)... ถึงหนูจะไม่ทิ้ง แต่รู้มั้ยลูก แค่ตอนที่ผลิตหลอดหนะก็ทำให้เกิดขยะแล้ว ต้องใช้พลังงานในการผลิตด้วย แค่นี้ก็ทำให้โลกไม่สบายแล้ว
นำทาง : ง้องแง้ง ง้าวงิ้ว (ฟังไม่เป็นภาษาละ บ่นอุบ)

แต่สุดท้ายก็ยอมเทใส่แก้ว และแม่ก็เนียนรีบชักชวนถามต่อว่า "เอาช้อนคิตตี้มั้ย" (เผื่อว่าใส่แก้ว แต่ยังจะเอาหลอดมาดูดในแก้วอีก) นำทางก็เลือกช้อน นั่งตักกินไป

แม้นำทางจะคิดถึงเรื่อง reuse ได้ ซึ่งไม่เคยพูดสอนตรงๆ แค่ปล่อยให้นำทางเก็บกล่อง ถาด หรือชิ้นส่วนอะไรต่างๆ มาเล่นประจำ (ส่วนมากจะขอเก็บมาเอง เอาไปครีเอทเล่นเอง) แต่แม่ก็อยากจะบอกให้รู้ว่าถ้าไม่จำเป็น ก็ไม่ต้องเอาอะไรเพิ่มมาเลยดีที่สุด ขยะไม่ใช่แค่ของเหลือใช้ หรือไม่ได้เกิดแค่ตอนที่ใช้มันเสร็จแล้ว แค่เริ่มผลิต บรรจุ ขนส่ง ก็ใช้ทรัพยากร พลังงาน และก่อขยะไปเยอะแล้ว

แม่ก็แค่อยากให้หนูแข็งแรง แม่ก็เลยอยากให้โลกแข็งแรง :)